dinsdag 18 februari 2014

Mens en medemens 2: verdere voorbeelden en bedenkingen


Verdraagzaamheid. In de klas, op het werk, in het verkeer, bij de buren, in je relatie(s),… Op het werk ben ik terecht gekomen in een goed team. Als iemand zich niet goed voelt, dan wordt dat zoveel mogelijk opgevangen door de collega’s. Soms worden daarvoor overuren gemaakt die terug opgenomen kunnen/moeten worden maar waarvoor dus weer iemand anders moet inspringen. Dat wordt telkens besproken, iedereen beseft dat het geen gemakkelijk probleem is want op den duur stapelen de overuren zich op. Ik heb het gevoel dat iedereen flexibel is en niet alleen aan zijn eigen situatie denkt. Ze houden rekening met elkaar. Deels om het werkbaar te houden in de groep, dat er geen frustraties zouden ontstaan, maar ook omdat deze mensen niet egoïstisch ingesteld zijn. Ze hebben mooie karakters (naar mijn ‘oordeel’). Hoe vaak vind je dat nog? Het gaat nu wel over een klein team, dat is nog iets eenvoudiger dan een grote groep mensen laten afstemmen op elkaar. Maar volgens mij is het zeldzaam.

 
Ik rij ook op werkdagen veertig minuten naar het werk en ook terug naar huis, uiteraard. Ik had gehoord dat trager rijden op de snelweg minder verbruikt en minder vervuilend is. Dus probeerde ik tussen de 100 en 110 km/uur aan te houden. Maar na verloop van tijd dacht ik, ik ben moe, ik zal 10 minuutjes langer slapen en ietsje sneller rijden. ’s Avonds werd dat: ik wil snel thuis zijn want dan kan ik nog naar de winkel of ik moet nog eten maken en het is al zo laat. En op den duur vergat ik dat ik het rustig aan zou doen. Ik hield me nog steeds aan de snelheidslimiet maar ik werd gehaaster en hield minder rekening met andere chauffeurs op de weg. Ik denk dat het voor veel mensen zo is, hoe vaker je op de baan bent, hoe assertiever, egoïstischer tot agressiever je wordt. Dan moest ik voor dit vak mijn ecologische voetafdruk berekenen. Dat was even schrikken. Daarna kwamen de ‘beloftes’. Wat kan ik veranderen om mijn voetafdruk te verkleinen? Trager rijden. Dan werd ik me opnieuw bewust van mijn eerdere voornemen. Als ik bewust trager ga rijden, dan ben ik minder agressief en egoïstisch. Ik neem minder risico’s en ik ben minder gestresseerd. Terwijl ik toch iets langer onderweg ben. Maar wat maken vijf minuutjes nu uit? Mijn knop is omgedraaid, ik heb de klik gemaakt. Jammer genoeg stoor ik me wel aan degenen die dat duidelijk nog niet gedaan hebben…

 
Agressie in het verkeer, op de bussen, treinen, in winkels, op straat,… heeft dat te maken met onverdraagzaamheid? Machtswellust? Onmogelijkheid om te betalen waardoor frustratie ontstaat (crisis)? Onbegrip? De kick van het geweld?
Geen enkele van deze redenen kan ik begrijpen; geweld kan ik niet begrijpen, om welke reden dan ook. Mijn conclusie van het hoofdstuk zingeving is dat mijn geloof, het geloof in het goede van de mens is. Iedereen heeft goed en kwaad in zich. Waarom komt bij de ene vooral het goede naar boven? Waarom kunnen sommigen genieten van geweld of van het kwellen van anderen of van macht hebben over een ander? Ben ik naïef als ik geloof in het goede van de mens? Hitler, Stalin, Dutroux, Mancini,… er zijn genoeg voorbeelden van mensen die ‘bewijzen’ dat het kwaad de bovenhand neemt. Kan ik blijven geloven in het goede? Er bestaat een verklaring van de rechten van de mens, er bestaat UNICEF, er bestaat Natuurpunt, er bestaat/bestond een moeder Theresa, een Ghandi, er zijn zoveel liefdadigheidsinstellingen en mensen die zich vrijwillig inzetten voor anderen. En toch, in persoonlijke situaties, kom je nog zo vaak bedrogen uit. Iemand waarvan je denkt er een goeie band mee te hebben, dat achteraf blijkt dat je dat verkeerd aangevoeld hebt. Moet je dan paranoïde worden? Want je zal nooit genoeg mensenkennis hebben om iedereen juist aan te voelen of in te schatten.
 
 
Ondanks al die goede bedoelingen, is er nog zoveel miserie in de wereld. Betekent dat dat het kwaad het goede overwint? Wat gaat er precies fout? Hoe kunnen we het aanpakken? In het hoofdstuk over de samenleving worden documenten en filmpjes aangereikt waarin een duidelijke oplossing staat. Maar ik heb altijd het gevoel dat het onmogelijk is om daar in je eentje aan te beginnen. Alles wat fout gaat, gebeurt boven ons hoofd. Of heb ik het mis? Als die oplossingen bestaan, waarom gebeurt er dan ogenschijnlijk niks in de goede richting? Of gebeurt het wel maar zodanig traag dat je de verandering niet opmerkt?
Zijn de liefdadigheidsinstellingen of de groepen met goede bedoelingen maar een druppel op een hete plaat?
http://www.hetgoedeleven.com/Samenleving/Samenlevingdetail/tabid/243/IndexID/63532/Default.aspx

Hoe kunnen wij aan kinderen het goede voorbeeld geven? Als ouder, oom of tante, als kinderverzorgster, leerkracht, buurvrouw,… Hoe? Want kinderen doen volwassenen na. Maar kunnen wij als volwassenen wel een goed voorbeeld zijn? Hebben we de juiste capaciteiten, overtuigingen, levensgewoontes,… Volwassenen hebben vaak een vol programma en te weinig tijd. Dan gebeurt het wel eens dat geduld hebben, het goede voorbeeld geven, het juiste doen, moeilijk wordt. Dan kies je als volwassene weleens de gemakkelijke manier. En wie kan je dat verwijten?
Ook kinderen denken na over goed en kwaad:  http://www.maarwieisgod.nl/module-1/video
De vraag van Therese (12 jaar): waarom doen mensen elkaar pijn? (8:35-10:50)
Ze vraagt aan een politieman: als jullie zo vaak foute dingen zien, raken jullie dan niet het vertrouwen in de mens of het goede in de mens kwijt? Antwoord: ja, dat komt wel eens voor. Maar dan is het goed om ook weer naar de positieve dingen te gaan kijken want er lopen ook heel veel mensen rond die het wel heel goed doen.
Hebben we dan gewoon goede en slechte mensen? Of zit het in iedereen om iets fout te doen? Antwoord: ik heb soms het idee dat het slechte een beetje in ons allemaal zit. Alleen, bij een hele hoop mensen komt dat slechte er gewoon niet uit. We weten op een goeie manier ermee om te gaan en we doen dus geen slechte dingen.
Waarom doen die mensen dan die slechte dingen? Antwoord: Dat is een heel moeilijk te beantwoorden vraag. Het heeft te maken met de manier waarop mensen zijn opgevoed, wat ze hebben meegemaakt, op school, in hun vriendenkring, dat zijn allemaal dingen waardoor mensen beïnvloed worden.

Een ander persoon vertelt: volgens mij beseffen ze vaak niet hoeveel kwaad ze een ander mens aandoen, of ze denken teveel aan zichzelf.

2 opmerkingen:

  1. Ik denk dat het kwade niet altijd overwint. Maar het is makkelijker om er aan toe te geven. Het lijkt de makkelijkere weg. Ik denk dat je behoorlijk sterk in je schoenen moet staan, wil je niet toegeven eraan. Dat is trouwens ook een van de grootste problemen die ik zie bij die mensen die je aanhaalt (Hitler en Stalin enz.). Die hadden de keuze, net zoals elke leider nu heeft. En ik ben er van overtuigd dat we ons lesje niet geleerd hebben; wat zij gedaan hebben zijn langzame omwentelingen geweest, emotionele en geestelijke manipulatie van de mens. Als er weer zo'n crisis zou uitbreken, is het maar al te makkelijk om een zondebok te zoeken. Het grootste probleem met deze mensjes is echter volgens mij hun charisma, en dat in combinatie met macht. Mensen geloven wat ze te zeggen hebben, omdat ze hun vinger op de zere plek leggen. Maar ze gaan er verder in, veel verder dan wat ze zouden kunnen bereiken zonder die macht die ze ter beschikking hebben. Niet dat macht slecht is he, maar daarmee kom ik terug op mijn vorige punt: je moet stevig in je schoenen staan, wil je zo veel macht op je eentje kunnen dragen zodat het niet naar je kop stijgt.
    Wat liefdadigheidsinstellingen betreft, vrees ik dat je deze inderdaad kan zien als een druppel op een hete plaat. Ik heb zelf al een verhaal gehoord van iemand die in Congo op bezoek is geweest bij artsen zonder grenzen. Zij wist achteraf te vertellen dat deze mensen een missie hebben voor een aantal weken of maanden, waarna ze al hun geneesmiddelen enz afgeven aan de bevolking. Die wil die dan ook gebruiken, daarvan wordt hen zeer duidelijk het nut uitgelegd. Maar de karavaan trekt verder. En een half jaar later zijn die geneesmiddelen op, en zijn de mensen terug slechter af dan voorheen. Niet omdat het lichamelijk onmiddellijk slechter gaat, maar omdat ze weten dat het even beter was, en ze nu terug naar af moeten, maar met kennis over hoe het anders kon en zonder de mogelijkheid om er iets aan te doen. En helaas zijn de topmanagers en organisatoren van deze organisaties ook niet van honger en dorst omgekomen (daar is hun portefeuille veel te dik voor...)

    Wat het goede voorbeeld betreft, denk ik dat we alleen maar ons best kunnen doen. Starten bij onszelf is natuurlijk het beste begin. Veranderen van de wereld lukt niet op een dag, hem helemaal maken naar ons beeld van goedheid lukt volgens mij zelfs nooit. Maar we moeten niet stoppen met proberen... En af en toe de wereld zien met de onschuld van een kind, zou volgens mij ook kunnen helpen. Jammergenoeg raken we die gaandeweg kwijt naarmate we inzien dat de wereld niet zwart-wit is, en oplossingen niet zo eenvoudig zijn als een plakker over een sneetje...

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Daar heb ik helemaal niks aan toe te voegen...

    BeantwoordenVerwijderen